2. อารัมมณปัจจัย

[651] 1. ธรรมที่เป็นทั้งนีวรณธรรม และนีวรณสัมปยุตต-
ธรรม เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นทั้งนีวรณธรรม และนีวรณสัมปยุตต-
ธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย
คือ เพราะปรารภนีวรณธรรมทั้งหลาย นีวรณธรรมทั้งหลาย ย่อม
เกิดขึ้น
พึงถามถึงมูล. (วาระที่ 2)
เพราะปรารภนีวรณธรรมทั้งหลาย ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นนีวรณสัมปยุตต-
ธรรมแต่ไม่ใช่นีวรณธรรม ย่อมเกิดขึ้น.
พึงถามถึงมูล. (วาระที่ 3)
เพราะปรารภนีวรณธรรมทั้งหลาย นีวรณธรรม และสัมปยุตตขันธ์
ทั้งหลาย ย่อมเกิดขึ้น.
4. ธรรมที่เป็นนีวรณสัมปยุตตธรรมแต่ไม่ใช่นีวรณ-
ธรรม เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นนีวรณสัมปยุตตธรรมแต่ไม่ใช่นีวรณ-
ธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย
คือ เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลาย ที่เป็นนีวรณสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่
นีวรณธรรม ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นนีวรณสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่นีวรณธรรม
ย่อมเกิดขึ้น.
พึงถามถึงมูล. (วาระที่ 5)
เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลาย ที่เป็นนีวรณสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่
นีวรณธรรม นีวรณธรรมทั้งหลาย ย่อมเกิดขึ้น.

เพราะปรารภขันธ์ทั้งหลาย ที่เป็นนีวรณสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่
นีวรณธรรม นีวรณธรรมและสัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย ย่อมเกิดขึ้น.
6. ธรรมเป็นทั้งนีวรณธรรม และนีวรณสัมปยุตต-
ธรรม และธรรมที่เป็นนีวรณสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่นีวรณธรรม-
เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นทั้งนีวรณธรรม และนีวรณสัมปยุตตธรรม
ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย มี 3 วาระ.

3. อธิปติปัจจัย

[652] 1. ธรรมที่เป็นทั้งนีวรณธรรม และนีวรณสัมปยุตต-
ธรรม เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นทั้งนีวรณธรรม และนีวรณสัมปยุตต-
ธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย
มีอย่างเดียว คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ มี 3 วาระ พึงกระทำว่า
กระทำให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่นนั้นเทียว.
4. ธรรมที่เป็นนีวรณสัมปยุตตธรรมแต่ไม่ใช่นีวรณ-
ธรรม เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นนีวรณสัมปยุตตธรรมแต่ไม่ใช่นีวรณ-
ธรรม ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย
มี 2 อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ
ที่เป็น อารัมมณาธิปติ ได้แก่
เพราะกระทำขันธ์ทั้งหลายที่เป็นนีวรณสัมปยุตตธรรม แต่ไม่ใช่
นีวรณธรรมให้เป็นอารมณ์อย่างหนักแน่น ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นนีวรณสัมปยุตต-
ธรรมแต่ไม่ใช่นีวรณธรรม ย่อมเกิดขึ้น.